In 2018 bracht het Italiaanse Blubrake het eerste antiblokkeersysteem (ABS) voor fietsen op de markt. Aanleiding hiervoor waren de hogere snelheden van e-bikes en speed pedelecs en de behoefte om veilig te kunnen remmen met zwaarbelaste fietsen zoals cargobikes. Inmiddels is er een nog compactere tweede generatie die in het frame is weggewerkt. In dit artikel duiken we dieper in het ABS-systeem voor de fiets.
Blokkerende wielen voorkomen
In auto’s zijn ABS-systemen al sinds de jaren zeventig in gebruik. Inmiddels zijn ze verplicht en niet zonder reden; ze voorkomen dat bij hard remmen de wielen blokkeren en daardoor de grip op de ondergrond verliezen, met een onbestuurbare auto tot gevolg. ABS grijpt in door zogenaamd ‘pompend’ te remmen: de remkracht wordt telkens kort weggenomen en weer aangewend, zodat de wielen blijven rollen en tractie blijven houden.
Bij auto’s heeft ABS zijn diensten dus al decennialang bewezen, maar zo’n geavanceerd remsysteem op een fiets, is dat niet wat overdreven? Bij Blubrake vinden ze van niet, want nu e-bikes stilaan beeldbepalend worden in het alledaagse fietsverkeer, de snelheden hoger zijn geworden en nieuwe categorieën zoals speed pedelecs en cargobikes meer terrein winnen, kan een dosis extra veiligheid volgens de Italianen geen kwaad.
ABS op een fiets werkt volgens hetzelfde principe als ABS op een auto (onderbroken remkracht), maar de techniek is compacter. Het Blubrake-systeem bestaat uit drie onderdelen: een mechanisch gedeelte, een elektronisch gedeelte en een hydraulisch gedeelte. De mechanica zit op de voorvork van de fiets, in de vorm van een snelheidssensor op het voorwiel en accelerometers (versnellingsmeters) op het frame.
Het sensorensysteem verzendt data aan een elektronische controle-unit, die het hart van het systeem vormt. Dit ‘brein’ berekent de juiste remkracht volgens een algoritme waarin ook de invloed van verschillende ondergronden (kiezel, bladeren, sneeuw, etc.) is meegenomen en stuurt het hydraulische gedeelte aan, specifieker: een actuator die de oliedruk in de remleiding regelt. Omdat snelheids- en bewegingsgegevens real-time worden doorgegeven en verwerkt, functioneert de actuator zeer nauwkeurig en fijngevoelig. Hij maakt blokkerend remmen onmogelijk. Stabiliteit en controle over de fiets blijven beter gewaarborgd, en ziedaar: onveilige situaties worden veiliger.
Het Blubrake ABS G2-systeem (dat is de nieuwste, tweede versie ervan) is er in twee uitvoeringen: een inbouwversie en een opbouwversie.
Bij de inbouwversie zijn de controle-unit en actuator samengebracht in een compacte cilinder, zodat fabrikanten hem in de bovenbuis kunnen verbergen. Nog zichtbaar zijn het ‘Phonic Wheel’ waaraan de snelheid van het voorwiel wordt afgemeten (het lijkt op een soort van tweede remschijf) en een klein elektronisch display op het stuur (soms ook geïntegreerd in de bovenbuis) dat aangeeft of het ABS-systeem functioneert. Uiterlijk valt deze versie dus amper op.
De opbouwversie is een stuk opvallender. Deze versie is er om tegemoet te komen aan consumenten die hun bestaande e-bike van ABS willen voorzien. Ofschoon ook nog vrij compact zit deze module duidelijk in beeld aan de achterzijde van de voorvork.
We testen het systeem op een Stromer ST5. Wat opvalt is dat je eigenlijk niet merkt dat de ABS aangrijpt. Heel anders dan bij een auto, waarbij het alternerende aangrijpen en wegvallen van de remkracht zorgt voor een letterlijk schokkende ervaring. Bij de Stromer niets van dergelijk ongemak. Integendeel, het tot stilstand komen gaat zonder enig gevoel van trilling in de remhendel en voelt aan alsof je veilig en stevig remt op een fiets zonder ABS. Je komt ‘lineair’ tot stilstand, niet met horten en stoten. En dat stelt gerust.